Polscy konsumenci zmieniają nawyki płatnicze – co to oznacza dla banków?

Visa analizuje zmieniające się nawyki płatnicze konsumentów, by uchwycić zachodzące zmiany i wesprzeć firmy w dostosowaniu swoich strategii. O wnioski zapytaliśmy Szymona Staśczaka, dyrektora działu konsultingu i analiz Visa w Europie Środkowo-Wschodniej.

Blog Visa: Od wybuchu pandemii COVID-19 minęło już kilkanaście miesięcy. Można więc już śmiało przedstawić obraz polskiego konsumenta w nowej rzeczywistości. Jaki on jest?

Szymon Staśczak: Jeżeli spoglądamy na to, jak i gdzie płaci , to jest już innym konsumentem. Niedawno przeprowadziliśmy globalne badanie, które pokazało, że tylko 16% konsumentów planuje powrócić po pandemii do poprzednich zwyczajów płatniczych[1]. Ich nowe zwyczaje związane są z kanałami cyfrowymi, w tym płatnościami realizowanymi tą właśnie drogą. Wystarczy powiedzieć, opierając się na tym samym badaniu, że prawie 2/3 konsumentów wolałoby korzystać z płatności zbliżeniowych tak samo często, a nawet częściej niż obecnie.[2] Wniosek z tego może być jeden - ożywienie gospodarki będzie mieć charakter cyfrowy. Dane z naszego kraju pokazują coś jeszcze – wzrost znaczenia sprzedaży w sklepach internetowych dla ożywienia gospodarki.  W lutym 2021 w naszym kraju wzrost liczby transakcji kartami Visa w internecie był ponad cztery razy szybszy niż w tradycyjnych sklepach i punktach usługowych, w porównaniu z tym samym okresem rok wcześniej. Jak pokazują badania, które jesienią ubiegłego roku na zlecenie Visa zrealizował IPSOS ¾ polskich internautów robi zakupy online chociaż raz w miesiącu[3].

No właśnie, w jaki sposób banki mogą wykorzystać informację o wzroście sektora e-commerce?

Choćby wspierając w tym swoich klientów. Działo się tak na przykład w USA, gdzie zgodnie z szacunkami jednej z firm doradczych 40% amerykańskich konsumentów spróbowało zrobić zakupy online po raz pierwszy w ciągu pierwszych sześciu miesięcy pandemii[4]. Niektórzy wydawcy kart podjęli wysiłek identyfikacji tych klientów i zapewnienia im pomocy, tak by ich pierwsze zakupy w sieci zakończyły się sukcesem. Warto jednak spojrzeć na wątek cyfryzacji szerzej, nie tylko przez pryzmat płatności. W Polsce mierzymy się z potrzebą wsparcia konkretnych grup klientów, na przykład seniorów. Z jednej strony specyficzne wymagania związane z ich obsługą mogą generować dodatkowe koszty, a z drugiej – to grupa klientów, która ma olbrzymi potencjał. Wystarczy spojrzeć na dane Głównego Urzędu Statystycznego: obecnie już ponad 1/4 Polaków ma powyżej 60 lat, a średni dochód rozporządzalny na osobę w gospodarstwie domowym złożonym wyłącznie z osób w wieku 60+ to 1970 zł – o prawie 265 zł więcej niż w przypadku tych gospodarstw domowych, w których seniorów nie ma[5].

Wróćmy do zakupów w sieci. Wiemy już, że Polacy w internecie kupują często. A jak płacą?

Polscy konsumenci są elastyczni, gdyż prawie połowa z tych aktywnych w internecie korzysta z różnych metod płatności przy cyfrowych zakupach[6]. Tylko 14% z nich wybiera płatność przy odbiorze, choć na przykład w grupie 50+ nadal często wybieraną formą płatności jest zapłata przy odbiorze. Nie mniej, prawie wszyscy internauci w Polsce posiadają przynajmniej jedną kartę płatniczą, a zdecydowana większość z nich, bo aż 86%, używa jej do zakupów online. Jako najważniejsze zalety używania kart do płatności badani wymieniają szybkość, wygodę i bezpieczeństwo. Jest to najpopularniejsza metoda płatności wśród osób o wysokich dochodach, posiadających wyższe wykształcenie oraz mieszkańców większych miast, czyli bardzo atrakcyjnej dla banków grupy konsumentów. Fakt wykorzystania kart do zakupów w internecie daje wydawcom kart możliwość skorzystania z danych transakcyjnych, by przewidywać przyszłe potrzeby klientów, spełniać ich oczekiwania, jak również budować z nimi lepsze relacje. Mój zespół często wspiera klientów w wykorzystaniu tych danych, podpowiadając najlepsze rozwiązania i pomagając w porównaniu ich z informacjami płynącymi z innych źródeł. Pozwala to wydawcom kart ocenić, kiedy i gdzie konsumenci robią zakupy, co przekłada się na bardziej efektywne działania marketingowe i lepiej skrojone oferty.

Dlaczego tak ważna jest kwestia wyboru metody płatności?

Powód jest prosty – konsumenci wydają czterokrotnie więcej używając swojej ulubionej lub mówiąc inaczej – preferowanej, metody płatności, w porównaniu z innymi metodami. Należy jednak pamiętać o tym, że konsumenci wcale nie są tak przywiązani do jednej metody płatności. Jak wskazują analizy zespołu konsultingu i analizy Visa większość spośród wydawców kart działających na rynku traci status preferowanego wśród około 10% do nawet 25% posiadaczy kart. W takiej sytuacji użytkownik karty może przestać z niej korzystać[7].

Na sam koniec mamy pytanie o to, jak wykorzystanie danych przez wydawców może przełożyć się na odbudowę gospodarki po pandemii COVID-19.

Dane przetwarzane w sposób etyczny i odpowiedzialny dają nowe możliwości, pozwalając bankom oferować dostosowane do potrzeb i szyte na miarę rozwiązania, do których zdążyliśmy się już przyzwyczaić w innych dziedzinach życia. Dane i sposób ich wykorzystywania mają wpływ na każdego z nas. Każda tego typu informacja to element czyjegoś życia, działalności firmy, to fakty, które miały miejsce, dlatego do korzystania z danych należy podchodzić transparentnie i etycznie. Obecnie w większym stopniu niż kiedykolwiek wcześniej możemy posiłkować się danymi – z korzyścią dla gospodarki, przedsiębiorstw i konsumentów.

Wystarczy wspomnieć, że Visa zapewnia ponad 20 agencjom rządowym z całego świata dostęp do danych, które mogą pozwolić na ocenę aktualnej sytuacji gospodarczej i wesprzeć je w podejmowaniu decyzji. Nasze dane, połączone z danymi dotyczącymi sytuacji zdrowotnej oraz tymi dotyczącymi stopnia otwarcia gospodarki pomagają miastom i rządom w czasie rzeczywistym zarządzać sytuacją.

***

Opisy przypadków, porównania, statystyki analizy oraz rekomendacje odnoszą się do stanu obecnego. Ich publikacja ma cel informacyjny i nie należy się na nich opierać w zakresie doradztwa operacyjnego, marketingowego, prawnego, technicznego, podatkowego, finansowego lub jakiekolwiek innego. Visa Inc. gwarantuje kompletności ani dokładności informacji zawartych w tym dokumencie. Nie przyjmuje także żadnej odpowiedzialności, która może wynikać z polegania na takich informacjach. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie nie stanowią porady inwestycyjnej ani prawnej, a czytelników zachęca się do zasięgnięcia porady kompetentnego specjalisty, jeżeli jest wymagana.

________________________________________________________

[1] Visa Back to business Study – 2021 Outlook

[2] Visa Back to business Study – 2021 Outlook

[3] Badanie zlecone przez Visa i przeprowadzone przez Ipsos na reprezentatywnej próbie 1000 internautów w wieku 18–65 lat dla każdego rynku Europy Środkowo-Wschodniej – łącznie 4000, jesień 2020 r.

[4] McKinsey & Co, 4 sierpnia 2020 r.: „The Great Consumer Shift: How US shopping is changing”

[5] Główny Urząd Statystyczny, Sytuacja osób starszych w Polsce w 2018 roku

[6] Badanie zlecone przez Visa i przeprowadzone przez Ipsos na reprezentatywnej próbie 1000 internautów w wieku 18–65 lat dla każdego rynku Europy Środkowo-Wschodniej – łącznie 4000, jesień 2020 r.

[7] https://navigate.visa.com/europe/navigating-the-new-normal/staying-top-of-wallet-in-a-digital-world/